Franciszek Karpiński - O(d)GRODZENI

 

  "O(d)GRODZENI " 

autorstwo wiersza przypisuje się Franciszkowi Karpińskiemu. Jednemu  z najwybitniejszych poetów oświecenia, 

Franciszek Karpiński  (4 X 1741 - 16 IX 1825 r.) urodził się w Hołoskowie w dzisiejszej Ukrainie jako syn ubogiego szlachcica, rządcy w majątku Potockich. Od 1750 r. uczył się w kolegium jezuickim w Stanisławowie, następnie na akademii jezuickiej we Lwowie, gdzie uzyskał stopień doktora filozofii i nauki.  Sławy doczekał się za życia. Szybko stał się poetą ludowym i narodowym. 

* * *
Człek, ponoć z przyrodzenia, towarzystwa prosi…
Choć o wolność jak lew walczy i swobody głosi,
Gdy solo, jak „koł” w płocie, stanie na pustyni
Wonczas, bodaj dla wroga, wszystko by uczynił.
Izolatka, zwłaszcza tycia i okratowana,
Rzuci nawet zatwardzialca na oba kolana.
Grody (od grodzenia) przodkowie stawiali –
Po co? Ano, by inni one zdobywali.
Ktoś był płot przeskoczył; inny mur rozwalił –
Na przekór poprzednikom, co go zbudowali.
Oderwać się od płotu nie jest sprawą prostą…
Płotu trzyma się kurczowo, kto pił i to ostro.
Nie mając na bliskie spotkania szczególnej ochoty,
Stawia się płot za płotem… Nie jeden – trzy płoty!
Są tacy, którzy bez sztachet jak bez ręki, prawej
I którym wadzą bariery – dość odległe nawet…

* * *
W upodobaniach ludzkich nic już się nie zmieni –
Jedni są, inni nie chcą być… ograniczeni.