WŁADYSŁAW SZLENGEL - Klucz u stróża

Władysław Szlengel  -  przypomnę - uchodzi za największego i najtragiczniejszego żydowskiego poetę Zagłady piszącego po polsku.  Jego poezje pisane w Getcie to dokumenty utrwalające tragiczną zagładę  Żydów Getta, ocalające cząstkę pamięci o zgładzonych i umierających.

Widziałem cię wczoraj na ulicy — 
pijany panie bladolicy,
pijany panie jasnowłosy,
z którym się sprzęgły moje losy.

Urwałeś łeb żydowskiej hydrze
i życie rozwija się jak róża.
Jak ci się chodzi w mojej wydrze,
panie od drzwiczek — klucz u stróża. 

Ja jeszcze żyję — jeszcze dla mnie
jest życie jutro lub pojutrze — 
a ty w rein arische paradizie — 
jak ci się chodzi w moim futrze?

Znamy się dawno panie Wiśniewski,
cóż… życie nie było dla mnie large,
łączą nas sentymentalne łezki
i bardzo długi wspólny marsz,
znamy się wiele lat sprzed wojny,
z jednego przecież my podwórza — 
za bramę napiwek brałeś hojny
i strzegłeś drzwiczek — klucz u stróża.

5 złotych przekreślało rasę,
znosiłeś mi do pieca deski
za mą zasadę: leben lassen — 
bardzoś mnie lubiał — panie Wiśniewski.

A w grudniu, zanim pierwszy mrozik
zimowy swój manifest dał
trzepałeś z naftaliny futro
Szlengla poety — chociaż żyda.
I kiedy ja słuchałem wiatru,
tłomacząc wierszem jego żale,
lub gdy pisałem dla teatru,
że życie nie jest smutne wcale,
kiedy fantazję moją wschodnią
kładłem w północną twoją głowę,
aby ci życiu szarość odjąć,
by było troszkę kolorowe,
gdy ci z odwiecznych mych wędrówek
bajki znosiłem o podwórzach,
pan, o kochany mój Wiśniewski,
drzwi pilnowałeś: klucz u stróża.

A potem krzyk wystrzelił w niebo,
a z nieba w ziemię groza spadła,
w bomb i granatów tańcowaniu
wyła, jak suka, śmierć zajadła, 

i ja ci byłem towarzyszem
przed wspólną drogą złą i smutną.
Spotkałem ciebie, mój Wiśniewski,
w marszu na front, odcinek Kutno.
Po nasze wspólne wolne Jutro,
za świt bezchmurny i niebieski,
za naszą ziemię — ramię w ramię
szliśmy poeta i — Wiśniewski.

„Ty” mi mówiłeś — i ja tobie,
z wspólnej menaszki żarłem kaszę,
śpiewałem z tobą „Rozmarynie”,
polskie piosenki… moje… nasze…

 
Noc nas chłostała pod wspólnym kocem,
trud w nas wyżłabiał znamię krwawe,
szeptałeś do mnie w czarne noce —
o, towarzyszu, „za Warszawę!”…

Szrapnel przerwał nam nadzieje
i kres wędrówki już dobiegał…
spod Kutna wracaliśmy lasem
ja i Wiśniewski — mój kolega

…
U stóp Warszawy pohańbionej,
sentymentalne roniąc łezki,
żegnaliśmy się: serwus Władek — 
— serwus, trzymajmy się, Wiśniewski —

I zapomniałeś, że nas obu
jednako szarpie wiatr i burza
i nowym panom czyścisz buty
i znów przy drzwiczkach: klucz u stróża.

Widziałem wczoraj na ulicy
widok, którego mi nie wydrzesz:
pijana gęba, tak szczęśliwa,
że się kolebie w mojej wydrze.

Wygrałeś wojnę, mój Wiśniewski,
nawet nie myślisz już o jutrze —
jak ci się chodzi — wlany chamie,
w lekko zdobytym moim futrze?

To jasne, że mnie musisz wydać,
to jasne, że cię niepokoję —
nas obu nie ogrzeje przecież
to jedno futro — zresztą… MOJE… 

Przegrałem z tobą, mój Wiśniewski,
nie ma na kogo się oburzać —
tak bywa, kiedy się zostawia
do swej przyszłości… klucz u stróża…

Polecam post z 4. II. 2021r. z wzruszającym wierszem  Władysława Szlengla "Okno na tamtą stronę"   

/ https://www.donkiswiatpoezji.pl/2021/02/wadysaw-szlengel-okno-na-tamta-strone.html "