BUŁAT - OKUDŻAWA

Nawiązując do wczorajszego posta w Świecie Poezji  o Francois Villon wspomniałam, że jego poezja często jest wykorzystywana przez znanych artystów.....  przykładem jest tu m.in  śpiewana przez Bułata Okudżawę - "MODLITWA". Muszę koniecznie dodać,  że jest to jeden z moich najbardziej ulubionych utworów wykonywanych przez równie ulubionego poetę, rosyjskiego barda Bułata Okudżawę.

Korzystam więc z okazji by również i o tym poecie napisać trochę więcej.

Skromny, nieśmiało uśmiechnięty, szczupły, łysiejący pan. A jednak wszyscy, którzy byli na jego koncercie, powtarzali, że kiedy wychodził na scenę, elektryzował publiczność. Jego poezja dotykała każdego, kto był wrażliwy na sztukę, kto pragnął wolności i szczerości uczuć, kto nie wstydził się tęsknoty i smutku, ponieważ mówiła o sprawach prostych i ważnych. Okudżawa potrafił oddać w swoich piosenkach uniwersalną prawdę o człowieku, o jego losie, o zmaganiu się z życiem. . Nigdy nie nazywał siebie kompozytorem albo pieśniarzem, lecz po prostu poetą.

W Polsce był szczególnie kochany. Przyjaźnili się z nim polscy aktorzy, piosenkarze, poeci. Niektórzy potem śpiewali jego pieśni , między innymi Wojciech Siemion, Sława Przybylska, Edmund Fetting, Wojciech Młynarski, Bohdan Łazuka

Wyraził się kiedyś do Agnieszki Osieckiej, że " Polska jest jego drugą duchową ojczyzną."

Rodzice Bułata byli walczącymi o lepsze jutro bolszewikami, całym sercem oddanymi rewolucji. Ich losy potoczyły się typowo dla wiernych idei komunistycznej mieszkańców Kraju Rad. Ojciec, pierwszy sekretarz lokalnego komitetu partii w Niżnym Agile, został rozstrzelany już w 1937 r. Matkę, sekretarza rajkomu, skazano na dziesięć lat w łagrze a spędziła na zeslaniu osiemnaście.

Bułata i jego brata wychowywała babka. Podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej postanowił przerwać naukę i zgłosił się na ochotnika do wojska. Osiemnastolatka wysłano na front. Był kilkakrotnie ranny, a z traumą doświadczeń wojennych zmagał się przez całe życie. Ten temat był najważniejszym w jego twórczości. Po wojnie skończył eksternistycznie wydział filologiczny na uniwersytecie w Tbilisi i został nauczycielem w wiejskiej szkole w okolicach Kaługi. Na fali odwilży wstąpił nawet do partii, by wkrótce jednak z niej wystąpić.

Jego wiersze były więc dostępne początkowo tylko w drugim obiegu. Ale to dzięki tym wierszom świat pokochał Okudżawę.

 Agnieszka Osiecka wspominała swoje pierwsze spotkanie z Bułatem: 

„Siedzieliśmy wszyscy, skuleni, wokół niego, w łopocie serca, w przejmującej radości, w cieple ludzkim, ba – gorąco ze szczęścia nam było – i Bułat nam śpiewał swoje piosenki głosem, który przechodzi człowiekowi przez serce – jak przez głośnik – jakby to serce nasze samo śpiewało…”. 

Stał się głosem jednego pokolenia, i następnego też. Kilka lat przed śmiercią wydał paraautobiograficzne "Wędrówki pamięci", w których rozprawiał się z komunizmem swego dzieciństwa. Przeżył ten okrutny diaboliczny system, nie zapijając się, nie zdradzając, nie siedząc w więzieniu. Udało mu się uciec w sztukę szczerą, bez konieczności pójścia na układy. A przecież wszyscy dokładnie wiedzieli, co on poprzez te swoje pieśni mówi.

Молитва - Bułat Okudżawa  /Francois Villon  /

Пока Земля еще вертится,

пока еще ярок свет,

Господи, дай же ты каждому,

чего у него нет:

мудрому дай голову,

трусливому дай коня,

дай счастливому денег...

И не забудь про меня.

Пока земля еще вертится, –

Господи, твоя власть! –

дай рвущемуся к власти

навластвоваться всласть,

дай передышку щедрому

хоть до исхода дня,

Каину дай раскаяние...

И не забудь про меня.

Я знаю: ты все умеешь,

я верую в мудрость твою,

как верит солдат убитый,

что он проживает в раю,

как верит каждое ухо

тихим речам твоим,

как веруем и мы сами,

не ведая, что творим!

Господи, мой боже,

зеленоглазый мой!

Пока Земля еще вертится,

и это ей странно самой,

пока ей еще хватает

времени и огня,

дай же ты всем понемногу...

И не забудь про меня 

"Modlitwa" Bułata Okudżawy w wykonaniu Edyty Geppert / po polsku/

Dopóki nam Ziemia kręci się

Dopóki jest tak czy siak

Panie - ofiaruj każdemu z nas

Czego mu w życiu brak

Mędrcowi darować głowę racz

Tchórzowi dać konia chciej

Sypnij grosza szczęściarza

I mnie w opiece swej miej

Dopóki Ziemia obraca się

O, Panie - daj nam znak

Władzy spragnionym uczyń

By władza im poszła w smak

Wolnych puść między żebraków

Niech się poczują lżej

Daj Kainowi skruchę

I mnie w opiece swej miej

Ja wiem, że Ty wszystko możesz

Wierzę w Twą moc i gest

Jak wierzy żołnierz zabity

Że w siódmym niebie jest

Jak zmysł każdy chłonie z wiarą

Twój ledwie słyszalny głos

Jak wszyscy wierzymy w Ciebie

Nie wiedząc co niesie los

Panie zielonooki mój

Boże jedyny spraw

Dopóki nam Ziemia toczy się

Zdumiona obrotem spraw

Dopóki czasu i prochu

Wciąż jeszcze wystarcza jej

Dajże nam wszystkim po trochu

I mnie w opiece swej miej

Dajże nam wszystkim po trochu

I mnie w opiece swej miej