Walt Whitman, Rabindranath Tagore i Jan Zych

 

Walt Whitman ( 1819 -  1892 ) – amerykański, 

dziewiętnastowieczny poeta, 

uważany za jednego

z prekursorów 

współczesnej literatury

Stanów Zjednoczonych napisał:

"Ja - pełen życia"

Ja - pełen życia, widzialny i namacalny

czterdziestolatek

W osiemdziesiątym trzecim roku tych Stanów,

Posyłam te wiersze tobie - jeszcze nie narodzonemu,

By cię szukały w otchłani wieków.

Gdy je przeczytasz, ja, który byłem widzialny, będę już

niewidzialny,

I teraz ty, widzialny i namacalny, który rozumiesz te

wiersze, szukasz mnie

I wyobrażasz sobie, jak bardzo byłbyś szczęśliwy, gdybym

mógł teraz być z tobą i zostać twym towarzyszem;

Niech ci się zdaje, że jestem  

(Nie bądź do końca pewien, że mnie nie ma).

oraz żyjący na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku 

– indyjski poeta রবীন্দ্রনাথ ঠাকুর, Rabindranath Tagore    (1861 - 1941 ) 

laureat literackiej Nagrody Nobla – 50 lat później napisał nieco podobnie w wierszu: 

Ogrodnik

Kto jesteś, czytelniku, ty, za sto lat odczytujący me wiersze?

Nie mogę ci przesłać ani jednego kwiatu z obfitości tej wiosny,

ani pasemka złota z tamtych obłoków.

Drzwi otwórz i wyjrzyj na dwór.

We własnym rozkwitłym ogrodzie nazrywaj wspomnień pachnących o kwiatach, 

co znikły sto lat temu.

W radości swego serca poczujesz może tę radość, 

która śpiewała w pewien ranek wiosenny, 

śląc wesoły głos poprzez sto lat.

przełożył Robert Stiller.

Podobna ciekawość, podobne pytania dwóch poetów, z dwóch różnych półkul na ziemi.

Można by powiedzieć, że tak modna obecnie globalizacja we współczesnym świecie - w poezji istniała od zawsze.
Od prawieków – od starożytnej Grecji, po współczesność, od pieśni Indian po Gothego - poeci całego świata drążą nasze sumienia i poruszają w nas problemy ponadczasowe, od zawsze te same: miłość, smutek, zachwyt. Ich wiersze nie znają granic, nie potrzebują paszportów, wędrują jak ptaki z kontynentu na kontynent. A jednocześnie gdy czytam te dwa wiersze….  dociera do mnie  powtarzalność zdarzeń i naszych przeżyć wydających się jedynymi,....wyobraźnia podsuwa mi ich porównywalność  z takim samymi za 100, 200, 300 lat,  a może w nieskończoności czasu.

Pisze też o tym Jan Zych w "Chińskim wierszu" :

Płynę łódką, którą jechał Li Tai Po.*

Na wodzie księżyc wciąż ten sam,

po który on się wychylił na samo dno.

Czytam o wojnach, o winie, o rozstaniach.

O słonecznikach myślę, jak zesłaniec z Elan.

Przed tysiącem lat wszystko było już znane.

Piękny to, ale smutny żart, 

że mieliśmy gwiazdy te same.

*Li Tai Po (699-762) – wybitny poeta chiński.

Utonął w rzece Yangtze, gdy w alkoholowym upojeniu chciał uchwycić odbicie księżyca na wodzie