Konstanty Ildefons Gałczyński - Madame Sans Gene

Tysiące praczek było na świecie

i ponad nimi rośnie mech,
ale co do mnie, to, jak wiecie,
że taka jedna jest na wiek.
Ten mały kapral był natchniony,
czytał powieści de Saint Pierre,
lecz nosił także kalesony
i umiał kochać, o, ma mere!

A JA GDY PRAŁAM, TO JUŻ PRAŁAM,

A GDY KOCHAŁAM, TO KOCHAŁAM!
NO I LEGENDA POZOSTAŁA:
MADAME SANS GENE.

II

Epoka była epokowa,
przez Europę wojsko szło,
kapral gwałtownie awansował,
a ja wciąż prałam, no to co?

ALE GDY PRAŁAM, TO JUŻ PRAŁAM,
A GDY KOCHAŁAM, TO KOCHAŁAM!
NO I LEGENDA POZOSTAŁA:
MADAME SANS GENE.

III
A potem byłam księżną gdańską,
służba, honory, w oczach ćmi,
na co to wszystko, proszę państwa?
już ja tam wolę dawne dni.
Patos, historia - z balii woda,
każdy to przecież dobrze zna.
Sto razy lepsza praczka młoda
od starej księżnej, n'est-ce pas?

BO JA JAK PRAŁAM, TO JUŻ PRAŁAM!
A GDY KOCHAŁAM, TO KOCHAŁAM!
NO I LEGENDA POZOSTAŁA:
MADAME SANS GENE.

Konstanty Ildefons Gałczyński -

Jeremi Przybora - Biżuteria

 Skarżyła mi się wujenka,
że gdy kochał wuj, to męka.
Zadręczały ją te szały i brewerie.

Za to radość niepomierną
niosła jej wuja niewierność,
bo jej całą zawdzięczała biżuterię.
Hop, hop, hejże ha! Całą biżuterię.

Broszę miała za tę Olę,
co z nią młócił wuj w stodole.
Bransoletę za konkietę madame Lili.
A ten pierścień ze szmaragdem
to wuj dał jej za tę Magdę,
co go w życie z nią o świcie wykosili.
Hop, hop, hejże ha! W życie wykosili.

Pektoralik wuj na święta
kupił wujnie za bliźnięta,
co je wzięła z nim poczęła panna Zocha.
Krzyżyk z kości i emalii
za tę praczkę, co do balii
głową wpadła, gdy ją z nagła wuj pokochał.
Hop, hop, hejże ha! Z nagła wuj pokochał.

Wachlarz z pereł i szyldkretu -
za chanteuse'ę z kabaretu.
A egretkę za subretkę Teklę Pośpiech.
Brylantową aureolę
dał wuj wujnie za pacholę,
gdy zabronił mu kanonik kobiet w poście.
Hop, hop, hejże ha! Ksiądz kanonik w poście.

Tak szafując zdrowiem bujnem,
wuj odumarł Hanię  wujnę.
Pewnej doby wpadł w choroby na ostatek.
A gdy zapalała świece,
to wuj jeszcze zakonnicę...
Po czym: "Haniu - szepnął - za nią to już spadek".

Hop, hop, hejże ha! Wieczny odpoczynek. (Aha, aha)

Czesław Miłosz - Ten świat

Okazuje się, że to było nieporozumienie. 

Dosłownie wzięto, co było tylko próbą. 
Rzeki zaraz wrócą do swoich początków, 
Wiatr ustanie w krążeniu swoim. 

Drzewa zamiast pączkować będą dążyć do swoich korzeni. 
Starcy pobiegną za piłką, 
Spojrzą w lustro i znowu są dziećmi. 
Umarli przebudzą się, nie pojmujący. 

Aż wszystko, co się stało, wreszcie się odstanie. 
Jaka ulga! Odetchnijcie, którzyście dużo cierpieli. 

1994

Czesław Miłosz   

Elżbieta Zechenter-Spławińska - SZCZĘŚCIE

Są kłopoty z ustaleniem jego tożsamości,
nie wiadomo, że jest, gdy jest.
Dopiero we wspomnieniach
daje się badać i rozumieć.

Mówi; tak, to ja,
pamiętam tę bystrą rzekę,
psa, niosącego dumnie gałąź
trzy osoby idące drogą - trzy pokolenia

nikt z was nie zwracał na mnie uwagi,

Czasem pozwala się rozpoznać
rozdaje wizytówki -
potem wystawia nam słony rachunek
łez.

Elżbieta Zechenter-Spławińska 

Julia Hartwig * * * * *

 

Podobno kwiat drży,

kiedy zbliżamy się do niego z nożem.

Więc tak długo trzeba było czekać,

by nauka potwierdziła

jedność świata i ludzi,

drzew , kwiatów i minerałów,

głoszoną w ewangelii romantyków?

Julia Hartwig

MOJA NIEDZIELNA KARTKA Z KALENDARZA.

 

Wybrane utwory z okazji wczorajszego Święta Poezji i Światowego Dnia Zespołu Downa..

I część - Święto osób z zespołem Downa

O Dzieciach z zespołem Downa z wielkim sentymentem pisał ks. Jan Twardowski, który swego czasu uczył w szkole specjalnej..... W wierszu "Do moich uczniów"  wspomina o trudnościach z jakimi ci uczniowie muszą sie zmagać. Traktował  ich z takim samym szacunkiem, z jakim traktuje się zdrowe dzieci. Wszystkie były dla niego bardzo ważne i wyjątkowe. 

Uczniowie moi, uczenniczki drogie,
ze szkół dla umysłowo niedorozwiniętych,
com was uczył lat kilka, stracił nerwy swoje,

i wam niechaj poświęcę kilka wspomnień świętych.

Jurku, z buzią otwartą, dorosły głuptasie-
gdzie się teraz podziewasz, w jakim obcym tłumie -
czy ci znów dokuczają na pauzie i w klasie -
i kto twe smutne oczy nareszcie zrozumie.

Janko Kosiarska z rączkami sztywnymi,
z noskiem co się tak uparł, że został króciutki -
za oknem wiatr czerwcowy z pannami ładnymi -
a tobie kto daruje choć uśmiech malutki.

Pamiętasz tamtą lekcję, gdym o niebie mówił,
te łzy co w okularach na religii stają -
właśnie o robotnikach myślałem z winnicy,
co wołali na dworze - nikt nas nie chce nająć.

Janku bez nogi prawej, z duszą pod rzęsami -
grubasku i jąkało - osowiały, niemy -
Zosiu coś wcześnie zmarła, aby nóżki krzywe
szybko okryć żałobnym cieniem chryzantemy.

Wojtku wiecznie płaczący i ty coś po sznurze
drapał się, by mi ukraść parasol, łobuzie -

Pawełku z wodą w głowie i ty niewdzięczniku
coś mi żaby położył na szkolnym dzienniku.

Czekam na was, najdrożsi, z każdą pierwszą gwiazdką -
ze srebrem betlejemskim co w pudełkach świeci -
z barankiem wielkanocnym. - Bez was świeczki gasną -
i nie ma żyć dla kogo.

Ten od głupich dzieci.

II część  -  Święto Poezji.

 

Poezja nie potrzebuje obchodów ani świąt, ona trwa i żyje - dziś, wczoraj, jutro, zawsze. Samo jej czytanie może być świętem.

Pierwszy wiersz O POEZJI przeczytany lata temu, którego autorką była Dora Gabe z pochodzenia Bułgarka ..... do tej pory wydaje mi się jednym z najpiękniejszych. Kochała poezję.... wyraziła swoją do niej miłość w pięknym wierszu "POEZJA":

To ty uwolniłaś mnie od męki samotności kiedy nuda zżerała mój mózg, a gorycz zazdrości "przycupła" pod językiem - kiedy pożądanie paznokciami wbiło się w dłonie,

a zmęczone serce znalazło w piersi schronienie i tylko pulsujące skronie zdradzały życie we mnie... To ty dzisiaj podarowałaś mi ziemię i ludzi przybliżyłaś niebo i gwiazdy tak, że stałam się ich częścią, to ty przyspieszyłaś mój krok i przywróciłaś młodość nauczyłaś nie wierzyć odbiciu w lustrze pokrytemu zmarszczkami czasu i korą starzejącego się dębu.... To ty dałaś mi zastrzyk nowej krwi tak, że po raz drugi się narodziłam! Podarowałaś mi milion oczu bym nawet przez lodowatą ścianę spostrzegła w sercu człowieka ukrytą iskrę jego duszy nie wypalonej do cna. To ty uchroniłaś mnie przed pospiesznym sądem nad niewinnym bym grzechu ciężkiego nie popełniła [nie mam nic do powiedzenia] O, gdybym mogła tak jak ty stać się pieśnią zrodzoną ze mnie samej. o, gdybyś mogła zawsze być początkiem dnia

Piękny jest też wiersz Ireny Conti Di Mauro :

Co to jest poezja? . Więc co to jest poezja pyta staruszka siwiutka i zgięta we dwoje To właśnie ta ścieżka wydeptana od koloru do siwości od ramion strzelistych do obsiadłych kręgów od wykołysania syna do wykołysania wnuka od dnia wesela do dnia pogrzebu A więc poezja to czas który przeszedł . Więc co to jest poezja pyta kobieta z wielkim brzuchem gdzie mały lokator mozolnie szykuje się do przeprowadzki To są twoje piersi kraina mlekiem i miodem płynąca A więc poezja to czas który trwa . Więc co to jest poezja pyta dziewczyna sięgając oczami do gwiazd w noc ociężałą od szeptu przed samym progiem spełnienia A więc poezja to czas który nadejdzie . Przeszła trwa nadejdzie nadejdzie przeszła trwa Jest wszędzie i tam gdzie na pozór jej nie ma Irena Conti di Mauro

Jedno z czołowych miejsc,

a dla niektórych czołowe -

zajmuje oczywiście wiersz naszej noblistki:

Niektórzy lubią poezję

Niektórzy -

czyli nie wszyscy.

Nawet nie większość wszystkich ale mniejszość.

Nie licząc szkół, gdzie się musi

i samych poetów,

będzie tych osób chyba dwie na tysiąc.

Lubią -

ale lubi się także rosół z makaronem

lubi się komplementy i kolor niebieski

lubi się stary szalik,

lubi się stawiać na swoim,

lubi się głaskać psa.

Poezję -

Tylko co to takiego poezja.

Niejedna chwiejna odpowiedź

na to pytanie już padła.

A ja nie wiem i nie wiem i trzymam się tego

Jak zbawiennej poręczy.

Wisława Szymborska

”Żeby napisać wiersz trzeba czasem wejść

wysoko na drabinę opartą o słońce…”

Małgorzata Hillar

MARIUSZ PARLICKI. - Czekanie na miłość, Niezmienne zmiany.

 

Czekanie na miłość

A ona ciągle czeka w oknie,

że może przyjdzie do niej miłość,

parapet w deszczu i łzach moknie,

bo ciągle jest tak, jak już było.

dzień za dniem płynie niczym rzeka,

a ona w oknie już od lat

na miłość czeka, czeka, czeka.

 

I czekać będzie próżno, bo

choć upływają dni za dniami,

nie wejdzie miłość w jej okno,

bo miłość zwykle wchodzi drzwiami.

Mariusz Parlicki

Niezmienne zmiany

 

Jak pokój kończy kiedyś wojnę,

tak wojna kończy kiedyś pokój,

lata spokojne w niespokojne

przechodzą, światło ginie w mroku.

 

Wielkie systemy religijne

czas w końcu zmienia w gruzowiska,

z których znienacka, tak, jak w filmie,

nowej religii źródło tryska.

 

Po starych pozostają młodzi,

po silnym ciele wątły szkielet,

susza przychodzi po powodzi,

a po niej znów, jak z cebra, leje.

W teatrze nowe scenografie,

nowych aktorów nowe role

czas zmieni w stare fotografie.

Pomnik się chwieje na cokole.

Mariusz Parlicki.

 

Dezso Kosztolanyi (węgierski poeta 1885-1936r.) - Czy chcesz się bawić?

 

Wiliam Hanreates

Słuchaj,
czy chcesz się ze mną bawić, powiedz,
w przygodach i wyprawach towarzyszyć,

trzymając się za ręce w ciemność pobiec,
przystanąć, serca trzepotanie ściszyć?

Chcesz z miną pół surową, pół szelmowską
wody do wina lać umiarkowanie,
rzucać perłami, cieszyć się błahostką,

przez ciżbę strojną w lichym przejść gałganie?

Słuchaj, czy chcesz się ze mną bawić w życie,
codziennie zaczynając je na nowo?

Czy umiesz w długą pluchę lub śnieżycę

w milczeniu pić herbatę rubinową?

Chcesz żyć rozrzutnie, serca strat nie licząc
i tylko z rzadka trwożąc się, że oto
listopad znów przechadza się ulicą,
ten biedaczysko z szeleszczącą miotłą?

Czy chcesz się bawić w ptasi lot za oknem,
w pełzanie płaza niewidoczne w gęstwie,

podróż w nieznane, w stuk pociągu, w okręt,
sen, dobroć, Boże Narodzenie, szczęście?

Czy chcesz się bawić w szczęśliwych kochanków,
w płaczu naiwną i chytrą przejrzystość,

przez nocy tysiąc i tysiąc poranków
zabawę zamieniając w rzeczywistość?

Trzymając się za ręce w ciemność pobiec
i w śmierć się ze mną bawić czy chcesz,

powiedz? 

Andrzej Waligórski - Droga do domu

W mym starym domu, który dawno już spłonął,

Do dziś na pewno nie zapomniał o mnie nikt.
I jest w nim półmrok, a za oknem zielono,
I jest w nim cisza, a za oknem ptasi krzyk.

Zapewne rano ktoś rozsuwa kotary,
Zapewne słychać w kuchni głosy i brzęk szkła,
A co godzinę biją zegary,
A co wieczora na pianinie ktoś tam gra.

W tym moim domu, utraconym Bóg wie kiedy,
Jest dla mnie miejsce na wprost drzwi.
Kiedyś tam wejdę, aby nigdy więcej nie wyjść,
I głos znajomy cicho spyta: - Czy to ty?

Znowu się zwrócą ku mnie dobrze znane twarze,
Znów ktoś jak dawniej powie: - Chodź...
...tylko ta droga, pod górę i w skwarze
...tylko tak trudno, bardzo trudno mi tam dojść.

Gdzie jest mój ogród i czy są w nim georginie?
Czy jeszcze stoi obrośnięty winem mur?
Czy tak jak dawniej mgły się snują w dolinie,
A za doliną błękitnieją szczyty gór?

Wszystko to ujrzę, kiedy furtkę odnajdę
I łąkę za nią, gdzie się pasie biały koń.
Po cichu dom swój od ganku zajdę,
Mosiężną klamkę jak przed laty wezmę w dłoń.

...bo w moim domu, utraconym Bóg wie kiedy,
Jest dla mnie miejsce na wprost drzwi.
Kiedyś tam wejdę, aby nigdy więcej nie wyjść,
I głos znajomy cicho spyta: - Czy to ty?

Znowu się zwrócą ku mnie dobrze znane twarze,
Znów ktoś jak dawniej powie: - Chodź...
...tylko ta droga, pod górę i w skwarze
...tylko tak trudno, bardzo trudno mi tam dojść 

Adam Kreczmar - Ptaszkowie niebiescy

 Ptaszkowie niebiescy nie sieją, nie orzą

A żyją ptaszkowie i nawet się mnożą

A my się męczymy i łza w oku łechce

Gdy musisz coś zasiać, a tu ci się nie chce

A znowu przyjaciel twój czuje się gorzej

Bo chciałby zaorać, lecz jakoś nie może

Ptaszkowie niebiescy nie palą, nie piją

A żyją ptaszkowie. Absolutnie żyją

A my się męczymy, by zwalczyć nałogi

Alkohol, gdy droższy to sercu mniej drogi

Więc kochasz przyrodę w kartoflach lub w życie

I popyt opada, a wzrasta spożycie

Ptaszkowie niebiescy nie mówią do rzeczy

Raz któryś zaćwierka, to znowu zaskrzeczy

A my się męczymy, ćwiczymy wymowę

I nikt nie rozumie, gdy drugi coś powie

Odpowie mu pierwszy z podobnym wynikiem

A potem już ręką, kłonicą i bykiem

Ptaszkowie niebiescy nie wiedzą, że żyją

Nic nie wyczytają i nic nie odkryją

A my się męczymy tak z tym, co nas czeka

I żeby z człowieka uczynić człowieka

Modlić się, czy śpiewać, czy strzelać, czy pościć

By odnaleźć prywatne poczucie ludzkości

Ptaszkowie niebiescy, jak wy to robicie

Dla was to igraszki, nam chodzi o życie...

Jan Brzechwa - Do podlotka

 

Masz dopiero szesnaście lat,

A ja przeszło trzy razy więcej,
Co powiedziałby na to świat,
Gdybym teraz twą miłość skradł
I twe głupie serce dziewczęce?

Ale wie o tym każde z nas,
Że różnica wieku się zmniejsza,
Że gdy jakiś upłynie czas,
Ja dla ciebie będę w sam raz
I ty zrobisz się stateczniejsza.

Mam na włosach siwizny śnieg,
Spiesz się, prędzej swe włosy ośnież,
Goń mój, goń mój podeszły wiek,
A ja pilnie będę cię strzegł,
Będę czekał, kiedy wyrośniesz.

                                                                                      Jan Brzechwa 

MOJA NIEDZIELNA KARTKA Z KALENDARZA.

 

Kasprowicz Jan - Gdy mnie ogarnia zmrok

Maria Kasprowiczowa na obrazie Witkacego z 1937 r.

Gdy mnie ogarnia zmrok, co dusze człecze
Tak natarczywie aż do ziemi tłoczy,
Spieszą nade mną zbawczą spełniać pieczę
Twe jasne, ciche, twe głębokie oczy.

I zło, uchodząc, poza sobą wlecze

Tabor swych skutków i w nicość się toczy,
Tak je spłoszyły, jak cherubów miecze,
Twe jasne, ciche, twe głębokie oczy.

I znów oczyszczon i znowu ochoczy
Do tego życia, które mi zmieniły
Twe jasne, ciche, twe głębokie oczy.

Tulę do piersi ten mój skarb uroczy
Ach! i całuję, pełen nowej siły,
Twe jasne, ciche, twe głębokie oczy.

Kasprowicz Jan.

Jeszcze Halina:

 do męża:

Jesteś powietrzem

jesteś powietrzem

które drzewa pieści

rękoma z błękitu

jesteś skrzydłem ptaka

który nie trąca liści

płynie

jesteś zachodnim słońcem

pełnym świtów

bajką ze słów które mówi się

westchnieniem

czym ty jesteś -

dla mnie - świeżą wodą

wytrysłą na skwarnej pustyni

sosną - która cień daje

drżącą osiką - która współczuje

dla zziębniętych - słońcem

dla konających - bogiem

ty - rozbłysły w każdej gwieździe

której na imię miłość

Halina Poświatowska

***

Czy świat umrze trochę

czy świat umrze trochę

kiedy ja umrę

 

patrzę patrzę

ubrany w lisi kołnierz

idzie świat

 

nigdy nie myślałam

że jestem włosem w jego futrze

 

zawsze byłam tu

on - tam

 

a jednak

miło jest pomyśleć

że świat umrze trochę

kiedy ja umrę

Halina Poświatowska